woensdag 25 maart 2009

Ook Armandomuseum ging in vlammen op

Nogmaals wil ik hier terugkomen op het gevaar dat cultuur- en kunsthistorisch erfgoed loopt door brand-, water- en oorlogsschade. Ook in Nederland kennen we daar voorbeelden van. Zo ging op 22 oktober 2007 het Armandomuseum in Amersfoort in vlammen op. Het was gevestigd in de 19e eeuwse Elleboogkerk in de stad. Even leek ook het documentatie-archief van de in 1929 geboren kunstenaar Armando verloren te zijn gegaan, maar dat bleek later niet het geval. Wel is duidelijk geworden dat tal van schilderijen van de hand van Armando, die geldt als een van de belangrijkste hedendaagse kunstenaars van ons land, verloren zijn gegaan door de brand. Een zestal schilderijen zou gered zijn na de brand. Armando zelf omschreef de brand als een ramp. Er is nu geld bijeengebracht om een website te openen waarop informatie over het werk van de kunstenaar te vinden zal zijn. De website wordt in 2010 gelanceerd. Armando heeft jarenlang in Berlijn gewoond en heeft zich in zijn werk vooral laten inspireren door de Tweede Wereldoorlog. Zijn werk is deels autobiografisch. Hij is ook violist en schrijver.

vrijdag 20 maart 2009

Cultuurhistorisch erfgoed steeds in gevaar

Het cultuurhistorische erfgoed loopt voortdurend gevaar. Hetzij door brand, hoogwater of oorlogen. Steeds moeten we er rekening mee houden dat ons culturele erfgoed gevaar loopt vernietigd te worden. Dit was het geval bij het stadsarchief van Keulen begin deze maand, maar er zijn meer voorbeelden van erfgoed dat verloren dreigde te gaan of reeds verloren is gegaan. Zo werd in 2004 in Weimar de Herzogin Anna Amalia-bibliotheek door brand verwoest, werd door oorlogshandelingen het nationale museum in Bagdad, dat gold als de grootste kunstcollectie van Mesopotamische kunst, in 2003 verwoest en liep de Duitse nationale kunstcollectie in Dresden in 2002 gevaar door overstroming. Het betrof hier werken van Raffael tot Rembrandt. De Boeddha-standbeelden van Bamiyan in Afghanistan werden door de Taliban opgeblazen en in 1945 werd door oorlogshandelingen (bommen en raketten) de Frauenkirche in Dresden opgeblazen. Berucht waren de boekverbrandingen in 1933 na het aantreden van de nazi's onder Adolf Hitler. De Egyptische piramides en graven waren in de 19e eeuw het doelwit van rovers en plunderaars. Egyptische schatten kwamen niet altijd op legale wijze in de vooral Europese musea terecht.

dinsdag 17 maart 2009

Nieuwe website over de Tweede wereldoorlog in ons land

Er is deze week een nieuwe website gelanceerd met informatie over de bezettingstijd en het begin ervan in Nederland. Ga daarvoor naar www.woiionline.nl. Hier vindt u onder meer radioberichten van 10 mei 1940, ooggetuigenverslagen over de 5 oorlogsdagen in ons land, krantenverslagen over het begin van de oorlog en tal van andere wetenswaardigheden over de 5 lange en bange jaren die ons land beleefde tussen 10 mei 1940 en 5 mei 1945; over het dagelijks leven, het theater- en bioscoopbezoek gedurende deze periode, het verloop van de oorlog enz. Een prachtige aanvulling op de kennis die we al hebben over deze zo diep ingrijpende periode uit onze geschiedenis of een eerste kennismaking voor diegenen die er meer over willen weten. Gaarne aanbevolen!

dinsdag 10 maart 2009

Nogmaals het Stadsarchief van Keulen

Over de ineenstorting van het stadsarchief van Keulen wil ik hier nogmaals schrijven. 10% van de archivalia is nu geborgen. Het zijn archiefstukken die met name in de kelder van het archief lagen. 90% zou nog onder het puin liggen en van die archieven is nu een paar procent dan weer gered tot op heden. Omdat het vorige week regende in Keulen is een zeil over het puin gespannen om te voorkomen dat de zich onder het puin bevindende archiefstukken nog verder door het water beschadigd zouden raken. Het zal zeker 20/30 jaar duren voordat de archivalia gerestaureerd zullen zijn. Ook archieven die betrekking hebben op de geschiedenis van Nederland (er lag in Keulen bijvoorbeeld informatie opgeslagen over katholieken die tijdens de 80-jarige oorlog naar Keulen vluchtten) zijn vooralsnog verloren gegaan.

donderdag 5 maart 2009

Het geheugen van Keulen ligt in puin

Het geheugen van Keulen ligt in puin. De archiefschatten van de stad zijn -zo het zich nu laat aanzien- grotendeels vernietigd. Een deel kon worden gered, maar onzeker is of de documenten, waarvan de oudste uit het jaar 922 dateert, allemaal geborgen kunnen worden. Veel kerkelijke archieven, documenten van de wereldberoemde Goethe, de schrijver Heinrich Boll en het archief van de Rijnlander Konrad Adenauer lijken vooralsnog verloren te zijn gegaan. Wat een droefenis! Het is een ramp voor de geschiedschrijving en het culturele erfgoed van Europa, erger dan de brand in de Anna Amalia-bibliotheek in Weimar een aantal jaren geleden. Toen waren er nog dubbele uitgaven van boeken beschikbaar. Van de documenten in Keulen zijn alleen microfilms beschikbaar die in het Zwarte Woud liggen opgeslagen. De originelen zijn onvervangbaar!

woensdag 4 maart 2009

Historisch stadsarchief Keulen ingestort

Het historische stadsarchief van Keulen is ingestort. Er wordt met speurhonden nu nog naar mensen onder het puin gezocht. Tal van historische documenten die betrekking hebben op de geschiedenis van Keulen zijn daarnaast onder het puin bedolven. Oorzaak van het ineenstorten van het archief zou de aanleg van de Noord-Zuidlijn in de stad zijn. Een aantal archiefstukken is geborgen, maar veel zal ook verloren dreigen te gaan nu. Diep triest dat dit gebeurd is, in de eerste plaats vanwege de doden en gewonden.