Radio Oranje niet doorslaggevende factor in verzet tegen de bezetter

Radio Oranje was niet de doorslaggevende factor in het verzet tegen de Duitse bezetter in de jaren 1940-1945. Dat schrijft Onno Sinke in zijn deze maand verschenen proefschrift. Bij de mensen van Radio Oranje heerste een zekere angst om al te veel op te zwepen tot verzet, zeker in de eerste jaren van de bezetting. Men was bang dat de Duitsers represaille-maatregelen zouden nemen. Zo is er pas later via de zender over de Februari-staking bericht en was men ook terughoudend in de berichtgeving over de april-mei staking van 1943. De invloed van Radio Oranje was daarom veel kleiner dan werd gedacht. Het was niet veel meer dan een doorgeefluik van regeringsstandpunten en daarbij kwam dat niet iedereen kon luisteren naar de zender. Sinke:'Radio Oranje had alleen invloed wanneer de uitzendingen uit Londen aansloten bij wat de mensen in bezet Nederland toch al dachten en voelden. Op een enkele uitzondering na heeft het station niet concreet tot verzet opgeroepen.' Het geschiedenisprogramma 'Andere Tijden' besteedt op 7 mei a.s. in een uitzending aandacht aan Radio Oranje en aan de zienswijze van Sinke.

Martin Bril en de kleine keizer

Martin Bril is dood. Veel te jong ging hij op 49-jarige leeftijd als gevolg van darmkanker van ons heen. Kort voor zijn dood kreeg hij nog een literaire prijs voor zijn boek 'De kleine keizer. Het verslag van een passie.'
Want gepassioneerd was Bril zeker. Hij kon ook heel bevlogen vertellen. Bril raakte op een gegeven ogenblik zeer in de ban van Napoleon, op een manier zoals we die van Boudewijn Buch nog kennen. Zo reisde Martin Bril Napoleon achterna, ging hij naar Parijs en bezocht hij slagvelden en archieven nabij Wenen om op het spoor van de kleine keizer te komen, bekeek hij ook schilderijencollecties van de keizer.' Over niemand is zoveel geschreven als over Napoleon', wist Bril te melden. Van dag tot dag is zijn leven gedocumenteerd. Wat Bril vooral aantrok in Napoleon was diens eenzaamheid, snelheid, energie en kennis van zaken. Grote verdiensten had de keizer op zowel militair als bestuurlijk gebied. Martin Bril is niet meer. En opnieuw treuren we om het verlies van een begenadigd schrijver en columnist.Gelukkig zal hij voortleven in zijn werk.

De World Digital Library gelanceerd op internet

Gisteren, 21 april 2009, de verjaardag van Brigitte van den Bos-Vlieland (Van harte gefeliciteerd nogmaals met je verjaardag Brigitte!) is de digitale wereldbibliotheek gelanceerd op internet. Het gaat om een schat aan literaire werken, historische documenten, films en muziek die hier te vinden zijn. Ook niet-westerse inhoud is te vinden, het gaat per slot van rekening om een wereldbibliotheek. Heel interessant is het interview dat in 1949 werd opgenomen met een ex-slaaf die rond 1848 geboren was. In 1949 was hij 101 jaar. Het gaat om Fountain Hughes uit Baltimore. Er zijn ongeveer 26 geluidsopnamen van ex-slaven bewaard gebleven; slaven die na de Amerikaanse burgeroorlog vrijkwamen. Hughes vertelt over zijn leven als slaaf en over zijn leven in Amerika in de periode tussen 1860 en 1950. Heel boeiende informatie allemaal. Ga hiervoor naar http://www.wdl.org/. Gaarne aanbevolen!

Graf Cleopatra mogelijk gevonden

Het graf van de Egyptische koningin Cleopatra is mogelijk ontdekt. Ze ligt waarschijnlijk begraven in de tempel Tasposiris Magna, gewijd aan de oud-Egyptische godheid Isis. De tempel is gelegen ten westen van Alexandrie. Archeologen en historici vermoeden dat Cleopatra samen met haar geliefde Marcus Antonius, de Romeinse veldheer, begraven ligt. De beiden pleegden in 30 v. Chr. zelfmoord. Cleopatra regeerde Egypte zo'n 2000 jaar geleden. Marcus Antonius was magister equitum van Caesar tot diens dood in 44 v. Chr. Daarna vormde hij met Lepidus en Octavianus (de latere keizer Augustus) een triumviraat (driemanschap).

Opiumgebruik onder 19e eeuwse kunstenaars en dichters

Opiumgebruik was in de 19e eeuw, en dan met name in de eerste helft van die eeuw, een algemeen verbreid fenomeen onder schrijvers en dichters. Van Willem Bilderdijk (1756-1831) is bekend dat hij vaak zeer depressief was sinds zijn jeugd en dat hij opium gebruikte om de 'zielepijn' te verlichten. Ook uit later tijd is van Multatuli en Slauerhoff bekend dat zij opium gebruikten en Goethe zou zich ook al hebben overgegeven aan de opiomanie. Hij was ook een gebruiker van opiaten. De schrijver Hayter heeft in de jaren zestig- toen drugs veelvuldig gebruikt werden door jongeren, hippies en kunstenaars-over 'literair druggebruik' geschreven. Toch was het gebruik van opium in de romantische 19e eeuw niet zo heel erg bijzonder. Opiaten waren vrij bij de kruidenier verkrijgbaar en ze waren een geneesmiddel tegen pijn, vermoeidheid en depressie.Ze werden ingenomen zoals wij tegenwoordig wel eens een aspirientje slikken. Ook werd opium als slaapmiddel aangeprezen. Maar romantische kunstenaars romantiseerden het opiumgebruik sinds de eerste helft van de 19e eeuw en landen als Engeland, Frankrijk en Nederland importeerden opium in die tijd uit landen als Turkije waar papaver in grote hoeveelheden werd geteeld. In 1821 publiceerde de schrijver De Quincey zijn'Confessions of an English opium eater' en ook schrijvers en dichters als Coleridge, Keats, Crabbe en Thompson gebruikten het middel.

Weer mummies in Egypte ontdekt

Ten zuiden van de Egyptische hoofdstad Cairo is door Egyptische archeologen een dodenstad of necropolis ontdekt met 53 tombes met mummies. De mummies zijn beschilderd en behoren tot de mooiste die tot op heden zijn gevonden. Ze zijn soms wel 4000 jaar oud. Ook zijn er maskers, aardewerk en amuletten gevonden.

1609-Het twaalfjarig Bestand

Vandaag is het precies 400 jaar geleden dat het 12-jarig bestand werd gesloten, een overeenkomst tussen de Republiek en Spanje die een tijdelijk einde maakte aan de 80-jarige oorlog- een wapenstilstand. Mensen waren weer vrij om van zuid naar noord en van noord naar zuid te reizen en het was voor het eerst dat de Republiek door Spanje erkend werd. Als zodanig is het bestand een belangrijke etappe in de ontstaansgeschiedenis van ons land. In 1579 werd de Unie van Utrecht gesloten, in 1581 was er het Plakkaat van Verlatinghe, waarbij Philips II werd afgezworen. De vrede van Munster van 1648 betekende het feitelijke einde van de 80-jarige oorlog en de erkenning van de Republiek als zelfstandige natie. Ook de grondwet van 1814 is een belangrijke mijlpaal geweest. Maar de ondertekening van het 12-jarig bestand in 1609 past dus ook in dit rijtje van belangrijke gebeurtenissen. En dat bestand werd dus vandaag 400 jaar geleden ondertekend.

Aardbeving L'Aquila treft ook weer historische gebouwen

De aardbeving in het Italiaanse l' Aquila, waarbij tal van doden en gewonden zijn gevallen, treft mogelijk ook historische gebouwen in het centrum van de plaats. Het historische centrum herbergt namelijk palazzi, bronnen en kerken, waaronder de Santa Maria di Collemaggio uit de 13e eeuw en de monumentale basiliek van de heilige Bernardin van Siena uit de 15e eeuw. Het is mij nog niet bekend of deze gebouwen ook werkelijk beschadigd zijn door de beving van hedenochtend. De historische, in de 13e eeuw door keizer Frederik II gestichte plaats werd eerder in 1703, 1786 en in 1958 door aardbevingen verwoest en beschadigd. Op 26 september 1997 werd Assisi getroffen door twee aardbevingen. Daarbij vielen vrijwel geen doden of gewonden, maar werd grote schade aangericht aan historische gebouwen en kunstwerken.

G20-top in Londen cruciaal

Op deze 38e verjaardag van Johannes Johnny van den Bos wil ik het even hebben over de G20-top in Londen. President Obama is gisteren al aangekomen in Londen en tal van andere regeringsleiders en presidenten zullen daar vandaag en morgen aanwezig zijn. Deze economische top is van belang voor het weer vlottrekken van de wereldeconomie. En hij wordt al vergeleken met de economische top van 1933, middenin de depressie van de jaren dertig. Toen mislukte de top en koos Amerika voor de weg van isolationisme en protectionisme. Wordt die fout nu weer gemaakt en kiest ieder voor zich? Of houdt Amerika en Obama in het bijzonder vast aan vrijhandel en laisser-faire kapitalisme? Het is inderdaad te hopen dat de wereld niet vervalt in de fout van 1933 en zich niet protectionistisch opstelt. Want anders moeten we wel zeker weer vrezen voor een depressie met alle gevolgen van dien.